Een liedje opnemen is misschien wel de droom van elke (beginnende) muzikant. Je eigen track op Spotify of Apple Music, of misschien zomaar een cover opnemen om te laten horen wat je in je mars hebt. Het kan allemaal en is tegenwoordig simpeler dan ooit, maar dat betekent niet dat het makkelijk is. Je moet met enorm veel verschillende factoren rekening houden en dat komt het creatieve proces soms niet te goede. Laten we beginnen met het verschil tussen vroeger en nu.
De oudere generatie roept wel eens: Vroeger was alles beter! Maar dat is natuurlijk onzin, Tegenwoordig kun je met een goede computer en DAW gecombineerd met een Audio Interface de beste resultaten behalen en dat voor betaalbare prijzen. Dat was vroeger wel anders. Mengtafels van meer dan een ton, en randapparatuur om je vingers bij af te likken. Recorders waar elk foutje op was te horen, dus dan maar weer opnieuw.
Tegenwoordig kan alles veel simpeler, sneller en dat met compacte apparatuur. De resultaten zijn verbluffend maar kennen ook flinke uitdagingen. Vooral het converteren van analoog (bijvoorbeeld zang en akoestische gitaar) naar digitaal (in de computer). De Audio Interface zet dus jouw analoge zang om naar een digitale track. Daar ligt ook meteen de uitdaging, daar vind je meer over in een ander artikel.
Stappenplan Liedje Opnemen
Om het jou wat makkelijk te maken om een liedje op te nemen heb ik hieronder een algemeen stappenplan vermeld. Natuurlijk kun je hier vanaf wijken en dat is ook prima. Het gaat erom dat je de rode draad door het opname proces ontdekt, maar uiteindelijk jouw kennis en visie inzet om het creatieve proces naar je hand te zetten. Hierin bestaat er geen goed of fout zolang je maar de kwaliteit van je opname bewaakt. En daar ligt dan ook de grootste uitdaging. Maar laat je niet gek maken, elk nieuw aangeschaft apparaat, plugin of effect zorgt er in het begin alleen maar voor dat het ingewikkelder wordt. Begin dus met de basis en dat is in het begin al meer dan genoeg.
Stap 1: Voorbereiding
Voorbereiding, de meeste artiesten bereiden zich voor en schrijven eerst een liedje voordat ze beginnen met opnemen. Hierin heb je de tekst uitgewerkt en de instrumenten gekozen. Er is een duidelijke en herkenbare structuur met coupletten, refrein en e.v.t. een bridge en solo. Daarna wordt een ruwe schets van het eindproduct gemaakt. Je hebt het liedje goed geoefend en je bent er helemaal klaar voor.
Denk eraan dat wanneer de rode knop op opname staat dit vaak iets met muzikanten doet. De ademhaling en spierspanning verhoogt en het gaat allemaal niet meer vanzelf. Daarom ben ik er voorstander van om ALLES op te nemen. Zet elke keer die recordknop aan zodat je hiermee leert omgaan.
Stap 2: De Juiste Apparatuur Verzamelen
Tegenwoordig zijn er allerlei mogelijkheden om een liedje op te nemen. Daar heb je weinig apparatuur voor nodig. Denk hierover na zodat je helder hebt op welke manier je dit wilt doen. Dat kan namelijk met een simpele voicerecorder, een laptop of computer, multitrackrecorder, podcastrecorder of zelfs met je mobiele telefoon. Daarnaast heb je natuurlijk een microfoon nodig om je zang op te nemen. Je kunt dit zo uitgebreid maken als je zelf wilt, maar ik adviseer om simpel te beginnen. Met de beste apparatuur maar zonder opnamekwaliteiten zal het resultaat waarschijnlijk slecht zijn. Dus investeer in jezelf door hiermee veel te oefenen. Je zult namelijk zien dat het dan steeds beter gaat.
- Opname-apparaat (Recorder)
- Microfoons (Zang en/of gitaar)
- Audio-interface (brug tussen analoog en digitaal)
- Koptelefoon (vanzelfsprekend)
Stap 3: De Opnamesetup Instellen
Naast de apparatuur die je gebruikt zijn er een aantal zaken waar je rekening mee moet houden. Zo heeft de ruimte veel invloed op de geluidskwaliteit van je zang of akoestische gitaar die je via een microfoon opneemt. Gebruik een stille, goed geïsoleerde ruimte zonder veel echo.
Stel je apparatuur in: Sluit je microfoons en instrumenten aan op de audio-interface, die op zijn beurt verbonden is met je computer of opnameapparaat. Test alle verbindingen voordat je begint met opnemen.
Software instellen: Open je DAW-software en stel de juiste opnameparameters in, zoals sample rate en bit depth. Maak aparte tracks voor elk instrument of zangpartij.
Wanneer je een ander soort recorder gebruikt is het ook raadzaam om alles eerst te testen voordat je met opnemen begint. Je wilt voorkomen dat je beste opname niet op de juiste manier is vastgelegd. Je moet vrijuit kunnen spelen en zingen zonder je zorgen te maken over de kwaliteit van de opname. Veelal worden voor een opname ook een compressor gebruikt om harde zang af te zwakken, en te zachte zang iets op te halen. Dit kan zowel een plugin als een externe preamp zijn met ingebouwde compressor. Maar zoals gezegd: Het is zonde om enorm veel geld aan apparatuur uit te geven voordat je het opnameproces onder de knie hebt.
Stap 4: Opnemen
Nadat de instellingen zijn getest kan de opname beginnen. Zorg ervoor dat je fysiek fit bent en je stem opwarmt. Hierover zijn online enorm veel oefeningen te vinden. Houd een flesje water bij de hand en ga ervoor.
Neem meerdere takes op: Het is zeldzaam om alles perfect te krijgen in één take. Neem meerdere versies (takes) op, zodat je de beste kunt kiezen of delen van verschillende takes kunt combineren.
Gebruik een metronoom: Een metronoom helpt je om in tempo te blijven tijdens de opname. In de meeste DAW's zit een standaard "KLIK". Het nadeel hiervan is dat de klik misschien is te horen in je opnametrack van de zang. De klik wordt afgespeeld via de koptelefoon (zodat jij het hoort) en wordt door de microfoon opgepakt. Je kunt een spoor maken waarin geen klik is te horen maar een basdrum, of snare. Deze geluiden komen minder hard over en verpesten zo niet je zangtrack. Dat is even een kwestie van uitproberen.
Let op je levels: Zorg ervoor dat het geluid niet te hard is (clipping), maar ook niet te zacht, om ruis te vermijden. Op YouTube zijn enorm veel video's te vinden waarin het juiste opnamelevel wordt uitgelegd. Bekijk die eerst voordat je ermee aan de slag gaat.
En maak aantekeningen en templates van de juiste instellingen zodat je dit niet telkens opnieuw hoeft uit te vinden.
Stap 5: Mixen en Masteren
Mix je tracks: Na het opnemen mix je de tracks. Dit betekent het balanceren van de geluidsniveaus, toevoegen van effecten zoals reverb of echo, en pannen van geluiden in het stereo veld.
Master je liedje: Mastering is het proces van het finetunen van je gemixte track om een coherent geheel te creëren. Dit omvat vaak het normaliseren van het volume en het verfijnen van frequenties.
Stap 6: Publiceer Je Werk
Zodra je tevreden bent met het eindproduct, kun je je liedje publiceren. Je kunt dit doen via muziekdistributieplatforms zoals Spotify, Apple Music, of andere streamingdiensten.
Persoonlijke noot liedje opnemen
Een liedje opnemen is zo gedaan maar wanneer je professionele opnames wilt maken zul je daar toch veel tijd en energie in moeten stoppen. Het is een continu leerproces waar menig frustratie naar boven komt. Streven naar perfectie voert hier vaak de boventoon in en de uitdaging is dat hetgeen je (live) hoort exact overeenkomt met hetgeen je afspeelt, en dat is meestal niet zo. Ook zijn er zoveel instellingen mogelijk dat je vaak door de bomen het bos niet meer ziet. En dan heb ik het nog niet eens over de duizenden plugins en effecten die beschikbaar zijn.
Kies je voor gemak en snel een demo opnemen dan is misschien voor jou een multitrackrecorder de beste optie. Voor een paar honderd euro zijn er al redelijk goede opnamestudio's/mixers te koopt. Informatie hierover vind je in een ander artikel.
Conclusie
Het opnemen van een liedje kan complex lijken en dat is het eigenlijk ook. Instrumenten opnemen lukt meestal wel, maar juist de zang is vaak dé uitdaging. Dat heeft niet alleen te maken met je opnameapparatuur en microfoon maar juist met de ruimte waarin je opneemt. Snel een liedje als demo opnemen is vaak nog wel te doen, maar ervoor zorgen dat de track professioneel klinkt is een volgende uitdagende stap.
Wees blij dat we in een tijdperk van enorme muzikale mogelijkheden leven waarin het opnemen van een liedje via allerlei plugins kan worden verbeterd. Daar ligt dan ook direct de uitdaging om met zo min mogelijk apparatuur en software, een zo goed mogelijke opname te maken.
Bekijk ook: Wat heb je nodig voor een homerecording studio?
Reacties
Ik ben benieuwd wat jouw ervaringen zijn met het opnemen van liedjes, wil je die met onze lezers delen? Doe dat dan via het reactieveld. Hiermee help je anderen om de volgende stap in hun muzikale carrière te zetten.
