Siel Opera 6: Een klassieke analoge polyfone synthesizer uit de vroege jaren tachtig
De Siel Opera 6 is een klassieke analoge polyfone synthesizer uit de vroege jaren tachtig, met 6-stemmige polyfonie. Hij werd gelanceerd in dezelfde periode als de populaire Roland Juno-serie, en hoewel hij in dezelfde categorie valt, biedt de Opera 6 een eigen, uniek Italiaans geluid. Gedurende zijn productietijd onderging de Opera 6 verschillende veranderingen, wat resulteerde in drie versies van dit model.
Persoonlijke muzieknoot
Naast de Siel DK70 heb ik de Siel Opera 6 heb ik zelf twee keer in m'n bezit gehad, voor het eerst in de jaren 80 nieuw gekocht en van ellende ingeruild op een Yamaha DX-27. De Opera 6 liep telkens vast waarbij alle lampjes begonnen te knipperen, dat was dus lastig om mee op te treden. Dat instrument kostte in die tijd redelijk veel geld en de muziekzaak in Goor kon er ook weinig mee.
De tweede keer was in 2020, ik kocht de Siel tweedehands en heb me laten verzekeren dat deze helemaal goed zou zijn. Hij was immers volledig nagekeken, aldus de verkoper. Helaas een miskoop, na enige maanden gaf het apparaat het op. De batterij op de printplaat was gaan lekken en heeft daarmee het apparaat gemold, anders kan ik het niet omschrijven. Er was overigens al aan gesleuteld en de batterijhouder bevond zich niet meer in originele staat.
Dus koop je een Siel Opera 6? Schroef dat ding open en controleer de batterij en printplaat voordat je een definitieve deal sluit.
Ontwikkeling en Versies
De eerste versie van de Opera 6 was volledig analoog, met een VCO (Voltage Controlled Oscillator) en een ontwerp dat deed denken aan de Oberheim synthesizers, inclusief een strak vormgegeven bedieningspaneel en een enkele modulatiewiel. Geluidsprogramma’s werden geselecteerd via een matrix van drukknoppen. In latere versies werden de VCO's vervangen door DCO's (Digitally Controlled Oscillators), wat zorgde voor stabielere stemmingen zonder dat de analoge klank werd aangetast. Bovendien werd later MIDI-functionaliteit toegevoegd, waardoor het mogelijk werd om met andere apparaten te communiceren, en de synthesizer kreeg velocity-respons, wat invloed kon uitoefenen op de VCF (filter) en ADSR (envelop).
De Siel Opera 6 werd ook uitgebracht onder de naam Siel DK600. Dit model is in wezen hetzelfde als de Opera 6, maar werd hernoemd en opnieuw verpakt. De DK600 heeft vergelijkbare specificaties, zoals de 6-stemmige polyfonie en subtractieve synthese met DCO's (Digitally Controlled Oscillators). Beide modellen delen ook dezelfde klankmogelijkheden en gebruiksbeperkingen, zoals de beperkte MIDI-functionaliteit en het ontbreken van ingebouwde effecten.
Geluid en Klankmogelijkheden
De Opera 6 blinkt uit in het creëren van swooshy pads, analoge strijkers, en analoge effecten. Hoewel de bass-geluiden redelijk zijn, en brass-geluiden minder sterk, is de synth minder geschikt voor lead-geluiden en percussieve geluiden. Daarnaast mist de Opera 6 ingebouwde effecten, zoals een chorus, wat hem een beetje beperkt in het verdikken van de geluiden.
Met 3 LFO's biedt de Opera 6 echter veel mogelijkheden voor modulatie en effecten, en hoewel zijn interface intuïtiefis, heeft het een aantal eigenaardigheden. Zo zitten de pitch- en modulatiewielen op een onhandige plek, ver verwijderd van het toetsenbord, wat onpraktisch kan zijn tijdens live-optredens.
MIDI en Beperkingen
Hoewel de toevoeging van MIDI een verbetering was, heeft de Opera 6 maar beperkte MIDI-functionaliteit. Hij is slechts 1-part multitimbral en werkt altijd in OMNI-modus, wat betekent dat hij alle MIDI-kanalen tegelijk ontvangt en afspeelt, wat de flexibiliteit beperkt. Desondanks kan de velocity-respons de VCF en ADSR aansturen, wat enige dynamische controle geeft tijdens het spelen.
Vergelijking met Andere Synths
De Opera 6 wordt vaak vergeleken met de Roland Juno-106, een toonaangevende synthesizer uit dezelfde tijd. Hoewel de Juno-106 beter presteert op het gebied van functies en MIDI-integratie, biedt de Opera 6 een alternatief geluid dat minder gangbaar is. Zijn analoge klanken hebben een eigen karakter, dat door sommigen als warmer wordt ervaren, vooral voor pads en soundscapes. Voor wie op zoek is naar een ander geluid dan de typische Juno-klanken, kan de Opera 6 een interessante optie zijn.
Wat zeggen gebruikers over de Siel Opera 6?
Gebruikers van de Siel Opera 6 hebben gemengde meningen over deze vintage synthesizer. Veel lof gaat uit naar de analoge klankkwaliteit, met name voor pads, strijkers en synthbassen, die worden omschreven als rijk en authentiek analoog. De synth blinkt uit in het creëren van "swooshy" geluiden en soundscapes die doen denken aan artiesten zoals Jean-Michel Jarre, en hij wordt vaak gewaardeerd om zijn "niet-Juno"-geluid, wat hem een unieke plek geeft in de wereld van vintage synthesizers.
Echter, de beperkingen van de Opera 6 worden ook vaak genoemd. Hoewel hij polyfonie biedt van 6 stemmen en drie LFO’s heeft voor uitgebreide modulatiemogelijkheden, is de synth beperkt op het gebied van MIDI-functionaliteit en effecten. Het ontbreken van ingebouwde effecten zoals chorus en reverb maakt dat gebruikers vaak externe effecten gebruiken om de klanken verder te verrijken. Ook wordt vermeld dat de interface intuïtief is, maar dat de plaatsing van de pitch- en modulatiewielen ver van het toetsenbord een nadeel kan zijn bij live-optredens.
Qua betrouwbaarheid zijn er ook zorgen over de batterijlekken die schade kunnen veroorzaken aan de printplaat, wat regelmatig wordt genoemd als een veelvoorkomend probleem bij de Opera 6. Ondanks deze nadelen blijft hij geliefd bij verzamelaars en synth-liefhebbers vanwege zijn onderscheidende klank en nostalgische waarde.
Al met al is de Siel Opera 6 wel een interessante keuze voor wie op zoek is naar een unieke analoge sound en bereid is om de technische beperkingen en mogelijke onderhoudsproblemen op de koop toe te nemen.
Conclusie
De Siel Opera 6 is een interessant verzamelobject voor liefhebbers van vintage analoge synthesizers. Ondanks enkele beperkingen, zoals de afwezigheid van ingebouwde effecten en beperkte MIDI-functionaliteit, biedt hij een uniek, eigen geluid dat hem onderscheidt van populaire synths uit dezelfde periode. Voor het creëren van atmosferische pads, strijkers en effecten is hij een waardevolle toevoeging aan een studio-opstelling, vooral voor wie op zoek is naar een minder gangbare sound.