ARP Solina String Ensemble – De legendarische stringmachine met Nederlandse roots
De ARP Solina String Ensemble is een van de meest iconische stringmachines uit de jaren zeventig en wordt vaak gezien als hét geluid van de discoperiode. Het instrument wist met eenvoudige middelen een rijke, weelderige strijkersklank te creëren die sindsdien talloze producers en artiesten heeft geïnspireerd. Hoewel de naam “ARP” op het front prijkt, ligt de oorsprong in Nederland: het ontwerp komt van het bedrijf Eminent Organ BV uit Bodegraven.
The ARP Solina String Ensemble in Action
Nederlandse oorsprong en samenwerking met ARP
In 1974 bracht Eminent de Solina String Ensemble uit, een zelfstandige versie van de strijkersectie uit hun bekende Eminent 310U organ. De klank trok direct de aandacht in de Verenigde Staten, waarna het Amerikaanse ARP Instruments de rechten verkreeg om het instrument onder hun merknaam te verkopen. De elektronische kern bleef identiek; enkel de naamplaat en enkele details verschilden.
Er verschenen uiteindelijk vier versies:
- SE-I – monoversie met vast ingeschakelde chorus
- SE-II – met een aan/uit-schakelaar voor de chorus
- SE-III – voegde stereoklank toe
- SE-IV – kreeg LED-indicatoren en kleine technische verbeteringen
Door deze samenwerking werd de Solina wereldwijd bekend als ARP String Ensemble, maar het hart van het instrument bleef onmiskenbaar Nederlands.
Klanken en speelgedrag
De Solina combineert zes klanken: viool, altviool, trompet, hoorn, cello en contrabas. Elk geluid kan afzonderlijk worden in- of uitgeschakeld, waardoor combinaties mogelijk zijn die doen denken aan een klein strijkorkest. De cello- en contrabasgeluiden zijn monofonisch en beslaan de onderste toetsen, terwijl de overige vier klanken polyfoon over het hele klavier beschikbaar zijn.
Afzonderlijk klinken de samples vrij synthetisch, maar zodra meerdere lagen worden gecombineerd en de Ensemble-modus wordt ingeschakeld, ontstaat de beroemde warme en zwevende klank. Deze diepte ontstaat door drie licht gemoduleerde delaylijnen die een subtiele faseverschuiving veroorzaken. Het resultaat is een natuurlijke chorus die het geluid voller en beweeglijker maakt, precies dat herkenbare “zwevende” karakter dat de Solina beroemd maakte.
De techniek achter deze polyfonie is gebaseerd op de divide-down-architectuur, destijds veelgebruikt in elektronische orgels. Daardoor kon het instrument volledige polyfonie bieden, elke toets kon tegelijk klinken, zonder complexe digitale besturing.
Bediening en constructie
Het bedieningspaneel is overzichtelijk opgebouwd. Naast aan/uit-schakelaars voor de afzonderlijke klanken zijn er schuifregelaars voor crescendo (attack), sustainlengte (decay) en volume. Ook bevat het instrument een globale tuning-knop en uitgangen voor gate en trigger, waarmee het kon worden aangestuurd door andere analoge apparatuur.
De Solina is volledig omhuld met houten panelen en een metalen bovenkant, wat het instrument een degelijke, bijna meubelachtige uitstraling geeft. De indeling is eenvoudig en functioneel, precies wat muzikanten uit die tijd nodig hadden op tournee.
Geluidskarakter en invloed
De kracht van de Solina ligt niet in realisme, maar in sfeer. De klanken zijn niet bedoeld om echte violen te imiteren, maar om de warmte en beweging van een ensemble op te roepen. Wanneer het chorus-effect actief is, ontstaat een breed stereobeeld met een zachte, dromerige textuur. Het is een geluid dat in talloze producties uit de late jaren zeventig en vroege jaren tachtig terug te horen is.
De Solina String Ensemble werd beroemd door artiesten als Elton John, Pink Floyd, The Cure, Joy Division, OMD, Tangerine Dream, Air, Keane en New Order. In veel gevallen werd de Solina gecombineerd met synthesizers als de Minimoog of ARP 2600, waarbij de Solina de dromerige achtergrond leverde en de andere synths voor leads of bassen zorgden.
In moderne muziek duikt het instrument nog steeds op, vaak via software-emulaties of samplebibliotheken. Fabrikanten zoals Arturia, GForce en Cherry Audio hebben digitale recreaties uitgebracht die het oorspronkelijke geluid tot in detail nabootsen. Toch blijft de originele analoge Solina een geliefd verzamelobject vanwege de warme chorus en het authentieke karakter dat moeilijk digitaal te evenaren is.
Wat vinden gebruikers van de ARP Solina String Ensemble?
Gebruikers van de ARP Solina String Ensemble spreken met opvallend veel respect over dit instrument. Het wordt vaak omschreven als een van de meest geliefde stringmachines ooit gemaakt, niet omdat het realistische strijkers produceert, maar juist vanwege de unieke sfeer die het neerzet. Zodra de beroemde ensemble- of chorusfunctie wordt ingeschakeld, ontstaat de warme, zwevende klank waar de Solina bekend om staat. Die combinatie van diepte en beweging maakt dat de sound nog steeds moeiteloos in moderne producties past. Veel muzikanten noemen het een instrument dat “perfect in de mix ligt”: subtiel genoeg om niet te overheersen, maar rijk genoeg om een nummer karakter te geven.
Echter, niet iedereen is onverdeeld enthousiast. Zonder de chorus-effecten klinkt de Solina vrij eenvoudig en zelfs wat kunstmatig. Gebruikers benadrukken dat het instrument pas echt tot leven komt in combinatie met die modulatie, galm of een tweede laag in een mix. Sommigen noemen het daarom een “one-trick pony”, maar wel één met een magische truc die nooit verveelt. Het instrument vraagt bovendien om aandacht: originele exemplaren zijn oud, groot en niet altijd betrouwbaar, waardoor onderhoud en restauratie soms noodzakelijk zijn.
Toch blijft de consensus dat de ARP Solina een tijdloos instrument is dat zijn eigen klankwereld heeft gecreëerd. Wie de typische analoge strijkers uit de jaren zeventig zoekt: warm, dromerig en met een vleug nostalgie, vindt in de Solina een geluid dat geen moderne synth of plug-in volledig kan evenaren.
Technische specificaties
- Type: volledig polyfone string-synthesizer (divide-down)
- Klanken: viool, altviool, trompet, hoorn, cello, contrabas
- Effecten: drievoudige chorus/ensemble-module
- Bediening: Crescendo, Sustain, Volume, Tuning
- Uitgangen: Gate & Trigger Out, mono/stereo audio
- Bouwjaar: 1974 (Eminent), latere ARP-versies tot eind jaren zeventig
- Toetsenbord: 49 toetsen
- Afmetingen: circa 90 cm breed, 40 cm diep
- Gewicht: rond 20 kg
Muzikale betekenis
Wat de Solina String Ensemble bijzonder maakt, is dat het een instrument werd dat zijn eigen identiteit kreeg. Waar andere synthesizers probeerden akoestische strijkers te imiteren, creëerde de Solina een geheel nieuw geluid dat inmiddels synoniem is met vintage-warmte. Het was het klankdecor van talloze disco-hits, progressieve rock-albums en latere new-waveproducties.
De typische zwevende, korrelige strijkersklank werd het toonbeeld van analoge romantiek. In moderne producties wordt dat geluid nog steeds gezocht om een vleugje nostalgie of emotionele diepte toe te voegen. Daarmee is de Solina meer dan een product van zijn tijd, het is een blijvend onderdeel van het muzikale DNA van de twintigste eeuw.
Persoonlijke Muzieknoot
Natuurlijk weer ARP, zoals de meesten die mijn website volgen wel weten, was ARP m'n eerste synthesizer. Overigens was het de ARP Omni (Omnistring), maar het geluid klinkt me nog als muziek in de oren ondanks de huidige technologie en vette sounds. Doe ermee wat je wilt, als liefhebber van vintage modellen sla ik hier in ieder geval op aan. En jij?
Conclusie
De ARP Solina String Ensemble combineert eenvoud met karakter. Het instrument bood in zijn tijd een unieke brug tussen elektronische techniek en muzikale emotie. Door zijn Nederlandse oorsprong, zijn rol in de wereldwijde discogolf en zijn invloed op talloze artiesten, verdient de Solina zijn status als een van de meest herkenbare en geliefde stringmachines ooit gemaakt.
Wie vandaag de dag een authentiek jaren-zeventig-strijkergeluid zoekt, komt vroeg of laat bij de Solina uit. En hoewel moderne plug-ins het geluid overtuigend kunnen benaderen, blijft het originele analoge instrument onovertroffen in warmte en charme.
Misschien ook interessant
Tot slot
Een synthesizer leren spelen begint toch meestal bij de basis, daar is piano leren spelen een mooi voorbeeld van. Cor Bakker kan het je op een makkelijke manier leren. Ook al moet je natuurlijk wel zelf aan de slap.
BEKIJK MUZIEKBUNDEL OP THOMANN