De Roland D-50: Een Tijdloze Klassieker in Digitale Synth's

23 februari 2024

In de wereld van synthesizers staat de Roland D-50 bekend als een ware pionier. Gelanceerd in 1987, markeerde deze digitale synthesizer een keerpunt in de muziekproductie, niet alleen vanwege zijn innovatieve technologie, maar ook door zijn blijvende invloed op genres en artiesten door de decennia heen. Vandaag de dag wordt de D-50 nog steeds gevierd om zijn unieke klank en gebruiksvriendelijkheid, een getuigenis van zijn uitzonderlijke ontwerp en veelzijdigheid.

In dit artikel gaan we uitgebreid in op de Roland D-50, de Module versie D-550, maar ook de Boutique D-05 en de Software Synthesizer D-50. Dus ga er maar eens goed voor zitten.

>> Download hier de Nederlandse Handleiding van de Roland D-50

Een Revolutionaire Blend van Technologieën

De D-50 onderscheidde zich van zijn concurrenten door de introductie van de Linear Arithmetic (LAS) synthese, een baanbrekende aanpak die de warmte van analoge klanken combineerde met de precisie van digitale geluidsvorming. Door 8-bit PCM (Pulse Code Modulation) samples te mengen met synthetisch gegenereerde geluiden, creëerde de D-50 complexe en rijke texturen die tot dan toe ongehoord waren. De PCM-samples zorgden voor de initiële aanslagtransiënten, terwijl de LAS-sectie het voortdurende geluid leverde, compleet met subtractieve synthese-stijl en laagdoorlaat-resonantiefilters. Deze hybride benadering stelde muzikanten in staat om zowel realistische instrumentgeluiden als etherische, niet-van-deze-wereld klanken te produceren.

Innovaties die de Toon hebben Gezet

Een van de meest opvallende kenmerken van de D-50 was de integratie van digitale effecten zoals chorus en, voor het eerst in een synthesizer, digitale galm. Deze effecten boden muzikanten de mogelijkheid om hun creaties een extra dimensie van diepte en ruimtelijkheid te geven. Bovendien introduceerde de D-50 een joystick controller voor real-time manipulatie van timbre, waarmee gebruikers tijdens het spelen dynamisch konden moduleren tussen verschillende klankkleuren.

Gebruiksgemak en Controle

Wat de D-50 verder onderscheidde van zijn tijdgenoten, zoals de Yamaha DX7, was zijn gebruiksgemak. Waar andere digitale synths vaak een uitdaging waren om te programmeren, bood de D-50 een meer intuïtieve interface. Dit werd verder verbeterd met de PG-1000 externe controller, een accessoire dat eenvoudige schuif- en fader-type controle bood over alle aanpasbare parameters van de synth. Hoewel de D-50 van zichzelf monotimbraal was, met MIDI-ondersteuning op alle 16 kanalen, zorgde een latere upgrade ervoor dat zowel de D-50 als zijn rackmount versie, de D-550, volledige 16-kanaals simultane MIDI multitimbrale datacommunicatie konden ondersteunen.

Een Legendarische Invloed

De impact van de D-50 op de muziekwereld is moeilijk te overschatten. Gebruikt door een breed scala aan artiesten, van Eric Clapton tot Enya, en van Jean Michel Jarre tot Duran Duran's Nick Rhodes, heeft de D-50 zijn stempel gedrukt op uiteenlopende muziekstijlen. Het instrument is te horen in ontelbare opnames en blijft een favoriet voor zowel live optredens als studio-productie.

De Roland D-50 is niet alleen een instrument uit het verleden; het is een voortdurende bron van inspiratie voor muzikanten en producers. Met zijn unieke klanken, van percussieve, etherische pads tot prachtige soundscapes, blijft de D-50 een tijdloze klassieker, een symbool van muzikale innovatie die de test des tijds moeiteloos heeft doorstaan.

Synthesizer aanbiedingen

BAX MUSIC OOSTENDORP KLUNDERT

Wie hebben de Roland D-50 in hun muziek gebruikt?

We duiken even in de muzikale reis van de D-50 en hoe het de klanken van verschillende genres en artiesten heeft vormgegeven.

Eric Clapton - De Blues Ontmoet Synthese

Hoewel Eric Clapton voornamelijk bekend staat om zijn meesterlijke gitaarspel, heeft hij in zijn lange en gevarieerde carrière ook geëxperimenteerd met verschillende geluidstexturen, waaronder die van synthesizers. De D-50 is vaak subtiel aanwezig in lagen van zijn latere studio-opnames, waardoor Clapton's bluesy geluid een moderne twist krijgt.

Enya - Etherische Landschappen

Enya's muziek, bekend om haar rijke, atmosferische lagen en betoverende melodieën, heeft zeker geprofiteerd van de unieke klanken van de D-50. Haar werk bevat voorbeelden van hoe de synth gebruikt kan worden om haast mystieke soundscapes te creëren die luisteraars naar andere werelden vervoeren.

808 State - Acid House Pioniers

Als pioniers van de acid house beweging, gebruikte 808 State een reeks synthesizers, waaronder de D-50, om hun baanbrekende tracks te creëren. Hun werk laat zien hoe de D-50 kon worden ingezet om dansvloeren wereldwijd te veroveren met zijn futuristische geluiden.

Jean Michel Jarre - Elektronische Symfonieën

Jean Michel Jarre, een meester van de elektronische muziek, staat bekend om zijn epische composities die vaak een breed scala aan synthesizers omvatten. De D-50's capaciteit voor weelderige, cinematic soundscapes paste perfect in Jarre's ambitieuze muzikale visies.

Vince Clarke - De Pop Synth Wizard

Van Depeche Mode tot Erasure, Vince Clarke's talent voor het creëren van pakkende synth-pop hits is ongeëvenaard. Clarke's gebruik van de D-50 zou hebben bijgedragen aan enkele van de meest onvergetelijke melodieën en hooks in de popmuziek.

Kitaro - De Nieuwe Age Maestro

Kitaro's spirituele en rustgevende composities, die rijk zijn aan texturen en sferen, zouden niet compleet zijn zonder de veelzijdige klanken van synthesizers zoals de D-50. Zijn muziek biedt een glimp van hoe de D-50 bijdraagt aan de diepte en breedte van new age muziek.

Duran Duran's Nick Rhodes - Synthpop Innovatie

Nick Rhodes, de toetsenist van Duran Duran, is bekend om zijn innovatieve gebruik van synthesizers in het creëren van de kenmerkende sound van de band. De D-50 zou een rol hebben gespeeld in het vormgeven van enkele van hun meest iconische tracks uit de late jaren '80 en daarna.

En nog veel meer...

Vangelis, Eat Static, Boston, Rick Wakeman, Fluke, Jean Michel Jarre, Eric Clapton, 808 State, Kitaro, Nick Rhodes of Duran Duran, Information Society, Enya, Richard Barbieri, Apollo 440, Lab-4, LTJ Bukem, Vince Clarke, Gary Numan en Rush hebben o.a. de Roland D-50 gebruikt. Een mooie lijst die door vele professionals en synthesizerliefhebbers door de jaren heen is aangevuld.

Wat vinden Gebruikers van de Roland D-50?

Gebruikersbeoordelingen en ervaringen met de Roland D-50 door de jaren heen hebben vaak de volgende thema's en opmerkingen benadrukt:

Unieke Klankkwaliteit

Gebruikers prijzen de D-50 voor zijn unieke en onderscheidende klanken, vooral de etherische pads, rijke textures, en complexe geluiden die moeilijk te repliceren zijn met andere synthesizers. De combinatie van PCM samples met LAS synthese biedt een breed scala aan expressieve mogelijkheden.

Gebruiksgemak

In vergelijking met andere synthesizers uit dezelfde periode, zoals de Yamaha DX7, wordt de D-50 vaak als gebruiksvriendelijker beschouwd. Gebruikers waarderen de relatief eenvoudige interface en de mogelijkheid om snel en intuïtief geluiden aan te passen en te programmeren.

Nostalgische Waarde

Voor veel gebruikers heeft de D-50 een bepaalde nostalgische waarde, die herinneringen oproept aan de late jaren '80 en vroege '90s muziekproductie. Dit aspect draagt bij aan de charme en populariteit van de synthesizer.

Veelzijdigheid

Gebruikers melden dat de D-50 veelzijdig is en gebruikt kan worden in een breed scala aan muziekgenres, van pop en rock tot elektronische muziek en filmcomposities. Zijn capaciteit om zowel realistische instrumentklanken als volledig unieke synthetische geluiden te creëren, maakt het een waardevol instrument in diverse muzikale contexten.

Digitale Effecten

De ingebouwde digitale chorus en reverb effecten worden vaak genoemd als een sterk punt, omdat ze de mogelijkheid bieden om de klanken verder te verrijken zonder externe effectunits te hoeven gebruiken.

Externe Controller

Gebruikers die toegang hebben tot de PG-1000 externe controller spreken positief over het gemak waarmee ze de synth kunnen bedienen, wat het programmeren aanzienlijk verbetert.

Kritiekpunten

Ondanks de overwegend positieve feedback, zijn er ook enkele kritiekpunten. Sommige gebruikers vinden de synthese-opties beperkt in vergelijking met moderne synths. Anderen merken op dat de D-50, vanwege zijn populariteit en kenmerkende geluid, in bepaalde contexten rommelig kan klinken.

De Roland D-550 19 inch Module (Rackmount versie)

De Roland D-550 is de rackmount-versie van de baanbrekende D-50 synthesizer, uitgebracht kort na de D-50 in 1987. Het biedt dezelfde revolutionaire Linear Arithmetic (LA) synthese en klanken als de D-50, maar in een compactere vorm die bedoeld is voor gebruik in een studio rack. Dit maakte de D-550 bijzonder aantrekkelijk voor studio's en muzikanten die de unieke klanken van de D-50 wensten zonder de noodzaak van een keyboard.

Belangrijkste Kenmerken van de D-550:

Linear Arithmetic Synthese: Net als de D-50 combineert de D-550 PCM-samples met synthetisch gegenereerde geluiden, waardoor gebruikers toegang hebben tot rijke en complexe geluidstexturen die kenmerkend zijn voor de LA-synthesetechniek.
Identieke Geluidsbibliotheek: De D-550 bevat dezelfde interne geluidsbibliotheek als de D-50, inclusief de beroemde presets die hebben bijgedragen aan de iconische status van de D-50 in de muziekgeschiedenis.
Compact en Rackmonteerbaar: De D-550's rackformaat maakt het een ideale keuze voor studio-omgevingen waar ruimte een premium is, en voor muzikanten die een draagbare oplossing nodig hebben.
MIDI-functionaliteit: De D-550 biedt volledige MIDI-ondersteuning, waardoor het gemakkelijk is om het apparaat te integreren in moderne productie-opstellingen en het te besturen vanaf externe sequencers, MIDI-keyboards, keyboard controllers, of andere MIDI-apparaten.
Externe Programmering: Net als de D-50 kan de D-550 worden geprogrammeerd via het voorpaneel, maar voor diepere editing en toegang tot alle parameters is de PG-1000 externe programmeerder (verkocht als een apart accessoire) bijna essentieel. Dit apparaat stelt gebruikers in staat om intuïtief de synthese-parameters van de D-550 te manipuleren.

Gebruik en Legacy:

De D-550 heeft zijn plaats verdiend in de muziekproductie en opnamestudio's dankzij zijn flexibiliteit, kwalitatief hoogstaande klanken, en het vermogen om zowel realistische geluiden als unieke synthetische texturen te creëren. Ondanks de afwezigheid van een ingebouwd keyboard, heeft de D-550 zijn waarde bewezen voor sound designers, filmcomponisten, en muzikanten die op zoek zijn naar inspirerende nieuwe klanken.

De D-550 blijft populair onder verzamelaars en liefhebbers van vintage synthesizers, niet alleen vanwege zijn historische belang, maar ook vanwege zijn blijvende muzikale potentieel. Het apparaat is een getuigenis van de innovatie van Roland in de late jaren '80 en blijft een geliefd instrument voor diegenen die de unieke klanken van de Linear Arithmetic synthese willen verkennen.

Moderne heruitgave van de D-50 - de Roland D-05-Boutique

De Roland D-05 is een moderne heruitgave van de klassieke Roland D-50 synthesizer, uitgebracht als onderdeel van Roland's Boutique-serie. Deze serie staat bekend om het opnieuw uitbrengen van legendarische Roland-synthesizers in een compact, draagbaar formaat met moderne functionaliteiten. De D-05 biedt de iconische geluiden en de unieke Linear Arithmetic (LA) synthese van de D-50, maar dan in een kleiner, gebruiksvriendelijker formaat.

Belangrijkste Kenmerken van de D-05:

Getrouwe Re-creatie: De D-05 gebruikt dezelfde Digital Circuit Behavior (DCB) technologie als andere instrumenten in de Boutique-serie, wat zorgt voor een getrouwe reproductie van de oorspronkelijke D-50 geluiden en gedrag.
Linear Arithmetic Synthese: Net als de D-50 combineert de D-05 PCM (Pulse Code Modulation) samples met synthese, wat zorgt voor rijke, complexe geluiden die kenmerkend zijn voor de D-50.
Draagbaarheid en Gebruiksgemak: De D-05 biedt een zeer compacte en draagbare versie van de D-50, maar behoudt toch een intuïtieve interface, met een klein toetsenbord en knoppen/draaiknoppen voor directe toegang tot belangrijke functies.
Verbeterde Functionaliteit: Naast de klassieke D-50 geluiden en functies, bevat de D-05 ook nieuwe functies zoals een ingebouwde sequencer, arpeggiator, en verbeterde connectiviteit met moderne muziekproductie-omgevingen via MIDI en USB.
Presets en Geheugen: De D-05 komt geladen met alle originele D-50 presets, plus extra geluidsbanken, waardoor gebruikers toegang hebben tot een breed scala aan geluiden, van iconische pads en leads tot complexe texturen en soundscapes.
Batterijgevoed: Voor maximale draagbaarheid kan de D-05 op batterijen werken, wat het een ideale keuze maakt voor muzikanten en producers die onderweg zijn.

Waarom de D-05 Bijzonder Is:

De Roland D-05 is niet alleen een eerbetoon aan een van de meest invloedrijke synthesizers uit de jaren '80, maar het is ook een praktisch instrument voor moderne muzikanten. Door de originele geluiden en functies van de D-50 te combineren met hedendaagse technologie en draagbaarheid, biedt de D-05 muzikanten de kans om de unieke Linear Arithmetic synthese in een veelzijdige, gebruiksvriendelijke vormfactor te verkennen.

Of je nu nostalgisch bent naar de klanken van de late jaren '80 of op zoek bent naar unieke geluidstexturen voor hedendaagse muziekproducties, de D-05 staat klaar om een breed spectrum aan creatieve behoeften te vervullen.

Roland D-50 Cloud

En opeens was er de Roland Cloud met de vette Software Synthesizers en drummodules zoals de Juno 60, de 106, maar ook de D-50. Allemaal beschikbaar voor liefhebbers van het authentieke geluid. Modules kunnen apart worden gekocht of via een maandelijks abonnement waarbij je toegang hebt tot alle synthesizers en drummodules, ook die uit de jaren '80. Afgelopen jaar kwam daar het programma Galaxias van Roland bij.

Wat is de Roland Cloud?

De Roland D-50 Cloud is een onderdeel van Roland Cloud, een online service die gebruikers toegang biedt tot een reeks software-instrumenten, waaronder nauwkeurige emulaties van klassieke Roland synthesizers. Deze digitale versie van de D-50 is ontworpen om de iconische geluiden en de unieke functionaliteiten van de originele D-50 synthesizer nauwkeurig na te bootsen, maar dan binnen een moderne digitale audio werkstation (DAW) omgeving.

Belangrijkste Kenmerken van de Roland D-50 Cloud:

Getrouwe Emulatie: De Roland D-50 Cloud maakt gebruik van Roland's geavanceerde ACB (Analog Circuit Behavior) technologie om de complexe klanken en de unieke karakteristieken van de originele D-50 synthese te repliceren, inclusief de Linear Arithmetic (LA) synthese.
Volledig Programmeerbaar: Net als de hardwareversie, biedt de D-50 Cloud gebruikers volledige programmeerbaarheid, met toegang tot alle originele parameters en functies. Dit maakt het mogelijk om bestaande presets aan te passen of volledig nieuwe geluiden te creëren.
Uitgebreide Preset Bibliotheek: De softwareversie komt met de originele D-50 geluidsbibliotheek, evenals met extra patches en geluiden die zijn ontwikkeld door professionele muzikanten.. Dit zorgt voor een rijke en veelzijdige sounds die geschikt zijn voor verschillende muziekgenres en producties.
Moderne Integratie: De D-50 Cloud integreert naadloos met moderne DAWs en ondersteunt zowel VST als AU plugin-formaten, waardoor het een flexibele tool is voor muziekproductie en live performances.
Verbeterde Functionaliteiten: Hoewel de D-50 Cloud trouw blijft aan het origineel, biedt het ook nieuwe functies en verbeteringen, zoals een verbeterde gebruikersinterface voor eenvoudigere navigatie en programmering, en geavanceerde controle over effecten en modulatie.

Voordelen van de Roland D-50 Cloud:

Toegankelijkheid: De D-50 Cloud maakt het legendarische geluid van de D-50 toegankelijk voor muzikanten en producers zonder de noodzaak van de originele hardware, die zeldzaam en duur kan zijn.
Flexibiliteit: Door het als software aan te bieden, kunnen gebruikers de D-50 klanken en functionaliteiten integreren in een digitale omgeving, wat zorgt voor gemakkelijke opname, bewerking, en mix mogelijkheden.
Draagbaarheid: Als onderdeel van Roland Cloud, kunnen gebruikers overal waar ze toegang hebben tot een computer en internetverbinding met de D-50 Cloud werken, wat het ideaal maakt voor muzikanten die vaak onderweg zijn.

De Roland D-50 Cloud biedt een indrukwekkende mix van nostalgie en moderne technologie, waardoor het mogelijk is voor nieuwe generaties muzikanten om te experimenteren met de unieke klanken die de originele D-50 zo invloedrijk maakten in de muziekgeschiedenis.

Hoe klinkt de Roland D-50 Software Synthesizer?

Om te horen hoe de Roland D-50 Software Synthesizer klinkt en welk soort geluiden de synthesizer produceert heb ik een video opgenomen waarin ik in het programma Galaxias van Roland de D-50 heb geselecteerd. Je hoort de verschillende geluiden die ik selecteer zodat je een beeld (en geluid) krijgt van de D-50 als Virtueel Instrument. Als MIDI-keyboard gebruik ik hiervoor een Native Instruments Kontrol. De onderste video heb ik in 2022 opgenomen waarin veel vette sounds zijn te horen.

Persoonlijke noot

De Roland D-50 is een legendarische synthesizer die nog steeds erg populair is bij muzikanten en andere muziekliefhebbers. Een groot voordeel is het toepassen van het Cloud platform van Roland waarbij Galaxias een geweldig programma is om de verschillende modellen te combineren. Galaxias is een stand alone programma (ook toepasbaar is je DAW) waarmee het selecteren, layeren of splitten van de verschillende modules en geluiden in combinatie met drumcomputers een fluitje van een cent is. Ik heb weleens geroepen dat ik software synthesizers minder geschikt vindt voor het podium, maar met de Galaxias gaat er een nieuwe wereld voor je open die ook geschikt is voor de bühne.

Conclusie

Al met al wordt de Roland D-50 door gebruikers gezien als een iconisch instrument dat een speciale plek inneemt in de geschiedenis van de muziekproductie. Zijn unieke geluidssignatuur, gebruiksvriendelijkheid en de emotionele connectie die velen ermee hebben, maken het tot een geliefde keuze voor zowel de "oude muzikanten" van de synthesizerwereld als voor nieuwe ontdekkers die de rijke geschiedenis van elektronische muziek willen verkennen. Daarnaast is er de D-05 uit de Boutique serie en de D-50 Cloud.