Een sustainpedaal is een voetpedaal dat wordt gebruikt bij piano's, keyboards en synthesizers om tonen langer te laten doorklinken, zelfs nadat de toetsen zijn losgelaten. Het wordt ook wel het demperpedaal genoemd bij akoestische piano’s. Het is een onmisbaar accessoire voor pianisten en toetsenisten. Het zorgt ervoor dat gespeelde tonen langer doorklinken, zelfs nadat je de toetsen loslaat. Dit geeft je spel meer expressie en maakt legato-spel mogelijk. Maar hoe werkt een sustainpedaal precies, en welke soorten zijn er? In dit artikel leggen we het uit!
Bij een akoestische piano tilt het sustainpedaal de dempers van de snaren op, waardoor de noten vrij kunnen blijven resoneren. Hierdoor krijg je een vollere en ruimere klank.
Bij digitale piano’s en keyboards wordt dit effect elektronisch gesimuleerd. Zodra je het pedaal indrukt, blijven alle gespeelde noten doorklinken totdat je het pedaal weer loslaat. Dit nabootst het effect van een akoestische piano en geeft je spel meer dynamiek.
Niet elk sustainpedaal is hetzelfde. Hier zijn de belangrijkste typen:
Dit is het meest voorkomende type en werkt als een eenvoudige aan/uit-schakelaar. Ideaal voor beginners en de meeste digitale piano’s en keyboards.
Geavanceerdere modellen ondersteunen half-pedaling, waarbij je het pedaal gedeeltelijk kunt indrukken voor een subtieler sustain-effect. Dit is vooral handig bij realistische pianopartijen.
Sommige goedkopere keyboards vereisen een specifiek type pedaal met een vaste aan/uit-stand. Dit type heeft meestal geen variabele gevoeligheid en is minder geschikt voor serieuze pianisten.
Als je een sustainpedaal wilt aanschaffen, let dan op de volgende punten:
Hieronder vind je een opsomming van de meest gangbare merken die sustainpedalen maken, zowel voor digitale piano’s als keyboards:
Yamaha – Bekend om stevige en betrouwbare sustainpedalen zoals de Yamaha FC3A (met halve demping) en de Yamaha FC5 (standaard switch-pedaal).
Roland – Maakt hoogwaardige pedalen zoals de Roland DP-10 (met rubberen grip en halve demping) en de Roland DP-2 (compact en eenvoudig).
Korg – Heeft degelijke sustainpedalen zoals de Korg DS-1H (met halve demping) en de Korg PS-3 (basis sustainpedaal).
M-Audio – Vooral populair bij MIDI-keyboards en digitale piano’s, met modellen zoals de M-Audio SP-2(klassiek pianostijl sustainpedaal).
Casio – Biedt sustainpedalen zoals de Casio SP-3 (eenvoudig en compact) en de Casio SP-20 (meer premium-model).
Studiologic – Specialist in MIDI-controllers, met sustainpedalen zoals de Studiologic VFP1-25 (duurzaam en professioneel).
Kawai – Heeft modellen zoals de Kawai F-10H, speciaal ontworpen voor Kawai digitale piano’s met halve demping.
Nektar – Populair bij MIDI-controllers en budgetvriendelijke keyboards, met modellen zoals de Nektar NP-2.
Bespeco – Een Italiaans merk dat betaalbare sustainpedalen aanbiedt, zoals de Bespeco VM22.
On-Stage – Bekend van muziekinstrument-accessoires, biedt onder andere de On-Stage KSP100 aan.
Nux – Producent van betaalbare en veelzijdige sustainpedalen, zoals de Nux NMP-2 (geschikt voor diverse digitale piano’s en keyboards).
Een sustainpedaal zorgt ervoor dat tonen langer doorklinken op een digitale piano of keyboard, zelfs nadat je de toetsen loslaat.
Bij een akoestische piano tilt het pedaal de dempers van de snaren op. Bij digitale piano’s en keyboards wordt dit effect elektronisch gesimuleerd.
Als je noten blijven doorklinken zonder dat je het pedaal indrukt, staat de polariteit verkeerd. Pas dit aan via het menu van je instrument of gebruik de schakelaar op het pedaal.
Modellen zoals de Yamaha FC3A, Roland DP-10 en Korg DS-1H ondersteunen half-pedaling, wat zorgt voor een subtieler sustain-effect.
Niet altijd. Sommige merken gebruiken een andere polariteit. Kies een pedaal met een schakelaar of controleer de compatibiliteit met je instrument.
Steek de jack-plug in de juiste pedaalingang van je digitale piano of keyboard. Sluit het pedaal pas aan als het instrument uitstaat om problemen met de polariteit te voorkomen.
Populaire modellen zijn de Yamaha FC3A, Roland DP-10, M-Audio SP-2 en Korg DS-1H, vanwege hun duurzaamheid en realistische speelgevoel.
Let op compatibiliteit, bouwkwaliteit, polariteit-instellingen en of het pedaal halve demping ondersteunt.
Bij de meeste digitale piano's wordt standaard een sustainpedaal meegeleverd, maar let erop: dit is niet altijd het geval. Bij keyboards ontbreken ze vaak en moet je ze er apart bij bestellen. Daarnaast heb je zoals ik dat vaak noem de goedkope schakelaars (in de vorm van een standaard sustainpedaal) die goedkoper zijn, maar geen demper functie, alleen wel/geen sustain. (vasthouden en/of laten doorklinken) Wanneer je het pedaal op een gladde ondergrond zet schuift het vaak naar achteren (van je af) en zorgt ervoor dat je het pedaal telkens (met je voeten) terug moet halen naar voren. Om dit te voorkomen is het slim om een sustainpedaal met antislip-laag (rubber eronder) te kopen. Een andere optie is om het pedaal met dubbelzijdig plakband op de grond te maken zodat je van schuiven geen last meer hebt.
Sommige sustainpedalen hebben een schakelaar waarmee je de polariteit kunt omdraaien. In de meeste gevallen kun je dit ook aanpassen op je instrument. Als je het sustainpedaal aansluit en de klanken blijven doorklinken zonder dat je toetsen indrukt, staan de instellingen niet goed. Zet dan de schakelaar op het pedaal om of pas de polariteit aan in de instellingen van je instrument.
Een sustainpedaal zorgt ervoor dat tonen op een digitale piano of keyboard langer doorklinken, wat je spel natuurlijker en expressiever maakt. Dit pedaal is onmisbaar voor zowel beginners als ervaren pianisten. Let bij de aanschaf op compatibiliteit, bouwkwaliteit en functies zoals halve demping voor een realistisch speelgevoel.
Wil je weten welk sustainpedaal het beste bij jouw instrument past? Bekijk de beste modellen via de buttons hieronder!
Soms is het lastig om te vinden waar je de instellingen voor de pedalen kunt vinden. Het aanpassen van de polariteit van een sustainpedaal kun je meestal vinden onder één van de volgende menu-categorieën in digitale piano’s, keyboards en synthesizers:
Als je sustainpedaal altijd aan staat (noten blijven doorklinken zonder dat je het pedaal indrukt) of juist niet werkt, dan staat de polariteit verkeerd ingesteld. Je kunt dit aanpassen via het menu of de schakelaar op het pedaal zelf (indien aanwezig).
Tot slot wil ik je er nog op wijzen dat je via sommige instrumenten het pedaal kunt toewijzen aan bepaalde geluiden of instellingen. Zo kan ik me voorstellen dat je orgelgeluiden wilt scheiden van een electrische piano. Duik hiervoor in de handleiding van je toetsinstrument of deze mogelijkheid wordt geboden, en op welke manier je deze instellingen kunt vernaderen en opslaan.