De E-mu Audity is een van de meest legendarische en mysterieuze synthesizers ooit ontworpen. Slechts één exemplaar werd gebouwd, en dat prototype bereikte nooit de markt. Toch vormde dit mislukte project de basis voor enkele van de meest invloedrijke E-mu-instrumenten die later zouden volgen. Soms is het gewoon leuk om het verhaal achter een ontwerp en type te kennen, dat lees je hier.
Het verhaal van Audity
Het verhaal van de Audity begint in 1979, toen de voormalige Tangerine Dream-muzikant Peter Baumann E-mu Systems vroeg om een geavanceerde synthesizer te ontwikkelen die verder ging dan alles wat destijds bestond. In die periode probeerden fabrikanten als Moog, Oberheim en Sequential Circuits hun omvangrijke modulaire systemen te vervangen door compactere, meer programmeerbare analoge synthesizers. De Sequential Prophet-5 had net de markt veroverd, en E-mu wilde niet achterblijven.
De Audity moest het vlaggenschip worden
De Audity moest het vlaggenschip worden: een computer-gestuurde analoge synthesizer met 16-stemmen polyfonie, destijds een ongekend aantal. De aansturing via microprocessor maakte het instrument stabieler en veel programmeerbaarder dan traditionele analoge systemen. In theorie combineerde de Audity de warmte van analoge circuits met de precisie van digitale controle, een concept dat pas decennia later de standaard zou worden.
Maar de technologie van toen had zijn grenzen. De Audity was complex, moeilijk te programmeren en bovenal onbetaalbaar. De geschatte prijs bedroeg ongeveer 70.000 dollar, een astronomisch bedrag in 1979. Voor dat geld kon je bijna een compleet opnamestudio inrichten. Er kwam dan ook geen enkele commerciële bestelling binnen, en het project werd stilgelegd nog voordat de eerste productie startte.
Nooit voltooid maar...
Hoewel de Audity nooit voltooid of functioneel werd, verdween het idee niet volledig in de vergetelheid. De ervaring die E-mu opdeed met digitale aansturing vormde de basis voor hun volgende project: de Emulator-serie, de legendarische samplers die de muziek van de jaren tachtig zouden domineren. Ook concepten uit de Audity zoals multitimbraliteit en klankstructuur, vonden hun weg naar de Proteus-modules en later naar de Audity 2000, een soundmodule die de naam van het oorspronkelijke project eerde.
Vandaag de dag bestaat er slechts één exemplaar van de originele E-mu Audity. Het instrument is nooit volledig afgebouwd en heeft waarschijnlijk nooit gewerkt. Het bevindt zich in de collectie van de CANTOS Music Foundation in Calgary, Canada, waar het tentoongesteld wordt als een curiositeit: een visionair ontwerp dat zijn tijd ver vooruit was.
De E-mu Audity kan worden gezien als het synth-equivalent van een conceptauto, een technologisch experiment dat zijn doel nooit bereikte, maar de weg vrijmaakte voor toekomstige innovaties. Hoewel hij nooit klonk zoals bedoeld, leeft zijn invloed voort in de instrumenten die volgden. De droom van een krachtige, computer-gestuurde analoge synthesizer begon met de Audity, en haar geest is nog altijd hoorbaar in de klanken van E-mu’s latere meesterwerken.
Conclusie
De E-mu Audity was een visionair synthesizerproject uit 1979 dat zijn tijd ver vooruit was. Hoewel er slechts één prototype werd gebouwd en het nooit commercieel werd uitgebracht, legde het de technische basis voor latere E-mu-klassiekers zoals de Emulator en Proteus. Een mislukt experiment dat de toekomst van synthesizers hielp vormgeven.
Soms is het fantastisch om nog even in je brein te graven en wat herinneringen aan "oude" soundmodules van Audity op te halen. Ik heb er in m'n muzikale leven veel gehad. Hieronder een overzicht van de Audity-modules
Overzicht van de E-mu Audity-modules
Picture by The Music Telegraph and EMU PRESET DESIGN
E-mu Audity 2000 (1998)
De Audity 2000 was de eerste digitale soundmodule die de naam van het mythische prototype eerde. Hij was bedoeld voor elektronische muzikanten en producers die behoefte hadden aan snelle, futuristische sounds met een breed dynamisch bereik.
- Klankbron: 32 MB ROM, 512 presets (dans, trance, ambient, techno).
- Polyfonie: 64 stemmen, 16-part multitimbral.
- Effecten: Reverb, chorus, delay en EQ.
- Filter: 12-pole digitale filters, bekend om hun agressieve karakter.
- Morfologische synthese: Mogelijkheid om parameters in realtime te moduleren, vergelijkbaar met de latere Morpheus-module.
- Geluid: Helder, modern en uitgesproken digitaal, typisch eind jaren ’90.
De Audity 2000 werd geprezen om zijn scherpe leads, diepe bassen en expressieve pads, maar ook bekritiseerd om het complexe menu-systeem. Toch groeide hij uit tot een cultklassieker in elektronische muziek.
E-mu Audity 2000 Turbo (2000)
De Turbo-versie breidde de klankinhoud uit tot 64 MB ROM en voegde extra presets, meer effecten en verbeterde MIDI-performance toe. Hij bevatte nieuwe bankgroepen met trance, drum-n-bass en ambient-klanken.
- Presets: 1.024
- Arpeggiator: 16 patronen, realtime instelbaar.
- Opslag: Flash ROM voor eigen gebruikerspatches.
- Prijs destijds: rond 1.000 gulden
De Audity 2000 Turbo was de laatste module die de naam droeg, maar de technologie zou verder leven in de volgende generatie E-mu-modulen.
E-mu Proteus 2000 (1999)
De Proteus 2000 kwam kort na de Audity 2000 en was meer gericht op allround muziekopnames. Hij gebruikte dezelfde hardware, maar met een meer gebalanceerde klankbibliotheek (pop, rock, orkest, wereldinstrumenten).
- Polyfonie: 128 stemmen
- ROM: 32 MB (uitbreidbaar met ROM-boards zoals Composer, X-Lead, Mo’Phatt)
- Kenmerk: vier ROM-slots voor uitbreidingen (elk 32 MB).
De Proteus 2000 werd de basis van een hele familie modules.
Afgeleide E-mu-modules (gebaseerd op Audity-architectuur)
- Orbit 3 / XL-1: Dansgerichte opvolgers met meer presets en verbeterde effecten.
- Virtuoso 2000: Klassieke en orkestrale klanken, gebruikt in filmproducties.
- Mo’Phatt: Hip-hop-variant met warmere drums en synth-bassen.
- B-3 / Vintage Keys Pro: Gericht op klassieke keyboardsounds, Hammond en Rhodes.
- XL-7 en PX-7 Command Stations: Groovebox-varianten met ingebouwde sequencer.
- Proteus 2500: Het vlaggenschip van deze generatie, met uitgebreide modulatierouting en 128-stemmige polyfonie.
De naam “Audity” begon met een onbereikbaar prototype, maar groeide via de Audity 2000 uit tot een invloedrijke digitale modulelijn. De klankfilosofie is diepe modulatierouting, complexe filters en experimentele sounddesign, bleef gelukkig behouden in de Proteus-reeks en inspireerde talloze producers.
De Audity 2000 zelf wordt vandaag gezien als een iconische trance- en ambientmodule met dat onmiskenbare, koele eind-jaren-90-karakter: futuristisch, snel en muzikaal precies.
Bekijk ook EMU ESI 32 Sampler
Bekijk ook Synthesizers voor beginners
BEKIJK MUZIEKBUNDEL OP THOMANN
