Yamaha DX7 Synthesizer: De Revolutie van de Digitale Synthese

De Yamaha DX7, geïntroduceerd in 1983, is een van de meest invloedrijke en bestverkochte synthesizers in de geschiedenis van de elektronische muziek. Dit iconische instrument heeft de manier waarop muzikanten en producenten muziek creëren en de klanken die ze gebruiken, drastisch veranderd. De DX7 bracht FM-synthese (Frequency Modulation) naar de mainstream en werd al snel populair vanwege zijn unieke geluiden en complexe texturen. In dit artikel zullen we de specificaties, kenmerken en invloed van de Yamaha DX7 Synthesizer in detail bespreken. Ook vind je hier een persoonlijke noot over de Yamaha DX-7 van mijzelf.

Technische specificaties

De Yamaha DX7 is een 16-stemmige, 61-toetsen digitale synthesizer die gebruik maakt van FM-synthese voor het genereren van geluiden. De DX7 heeft 32 algoritmen die de interactie tussen de zes sinusvormige operatoren (oscillatoren) bepalen, wat resulteert in een breed scala aan timbres. Het instrument biedt 128 vooraf ingestelde geluiden en 32 gebruikersprogramma's, evenals een pitch-en modulatiewiel voor expressieve bediening.

FM-synthese

De DX7 maakt gebruik van FM-synthese, een vorm van digitale synthese die werd ontwikkeld door Dr. John Chowning aan de Stanford University. FM-synthese maakt gebruik van modulatie van de frequentie van een golfvorm (de drager) door een andere golfvorm (de modulator) om complexe harmonischen en timbres te creëren. Dit resulteert in een breed scala aan geluiden, van scherpe en heldere belachtige klanken tot rijke en complexe texturen die niet mogelijk waren met traditionele subtractieve synthesizers.

Interface en programmering

De Yamaha DX7 staat bekend om zijn complexe en uitdagende programmering, aangezien het aanpassen van de FM-synthese parameters vaak een diepgaand begrip van de synthese vereist. De DX7 heeft een beperkte gebruikersinterface met een enkel LCD-scherm, een gegevensinvoerknop en een paar functietoetsen. Ondanks deze beperkingen zijn er tal van externe editors en software beschikbaar die het programmeren van de DX7 vergemakkelijken, evenals een schat aan online bronnen en gemeenschappen die zich toeleggen op het delen van patches en programmeringstips.

Geluidsbibliotheek

De DX7 wordt geleverd met 128 vooraf ingestelde geluiden, waarvan vele nu iconisch zijn en synoniem staan voor de jaren '80. Enkele van de meest beroemde geluiden zijn de "E. PIANO 1" (elektrische piano), "BASS 1" (synth-bas), "TUB BELLS" (buisklokken) en "HARPSI 1" (klavecimbel). Deze geluiden zijn te horen op talloze hits uit de jaren '80 en zijn nog steeds populair in moderne producties.

MIDI-implementatie

De Yamaha DX7 was een van de eerste synthesizers die het Musical Instrument Digital Interface (MIDI) protocol implementeerde, waardoor het mogelijk werd om de DX7 te verbinden met andere MIDI-apparaten en computers. MIDI stelde muzikanten in staat om meerdere synthesizers tegelijkertijd aan te sturen, complexe arrangementen te maken en hun creaties op te slaan en te bewerken. Dit heeft bijgedragen aan de groeiende populariteit van de DX7 en heeft het instrument toegankelijker gemaakt voor een breder scala aan muzikanten en producenten.

Invloed op muziek en cultuur

De Yamaha DX7 heeft een enorme impact gehad op de muziekwereld sinds de introductie in 1983. Het unieke geluid en de veelzijdigheid van de DX7 hebben geleid tot een breed gebruik in vele muziekgenres, waaronder pop, rock, jazz, elektronische en experimentele muziek. Artiesten en bands zoals Madonna, Michael Jackson, Prince, Depeche Mode, Brian Eno en Herbie Hancock hebben allemaal de DX7 gebruikt in hun muziek.

De DX7 heeft niet alleen de manier waarop muziek klinkt veranderd, maar ook de manier waarop muzikanten en producenten muziek maken. De mogelijkheid om complexe klanken te creëren met behulp van FM-synthese en het gebruik van MIDI om verschillende apparaten met elkaar te verbinden, heeft geleid tot een revolutie in muziekproductie en compositie. 

Expansies en opvolgers

Vanwege het succes van de DX7 bracht Yamaha verschillende uitbreidingen en opvolgers uit, waaronder de DX7IID, DX7IIFD, DX7S en DX7II Centennial. Deze modellen boden verbeteringen op het oorspronkelijke ontwerp, zoals verhoogde polyfonie, split- en layer-mogelijkheden, extra geheugen en verbeterde gebruikersinterfaces.

Ook kwamen er verschillende kleinere en goedkopere modellen op de markt, zoals de Yamaha DX9, DX21, DX27 en DX100, waardoor FM-synthese toegankelijker werd voor een breder publiek. En natuurlijk niet te vergeten de TX7.

De overeenkomsten en verschillen tussen de DX7 en de TX7?

De Yamaha DX7 en de TX7 zijn beide digitale synthesizers die gebruik maken van FM-synthese (Frequency Modulation), maar er zijn enkele belangrijke verschillen tussen de twee.

Yamaha DX7

1. Model: De DX7 is een toetsenbord-synthesizer met 61 toetsen.
2. Bediening: Het beschikt over een geïntegreerd toetsenbord en bedieningspaneel, wat het mogelijk maakt om parameters direct op het apparaat aan te passen.
3. Gebruik: Het is een standalone instrument, geschikt voor zowel live optredens als studio-opnames.
4. Interface: Heeft een LCD-scherm en fysieke knoppen om geluiden te bewerken en te creëren.
5. Polyfonie: Biedt 16-stemmige polyfonie.
6. Uitgangen: Voorzien van diverse aansluitingen, waaronder MIDI, zodat het kan communiceren met andere instrumenten en apparaten.

Yamaha TX7:

1. Model: De TX7 is een desktopmodule zonder toetsenbord.
2. Bediening: Beperkte bedieningsmogelijkheden op het apparaat zelf; de meeste parameterwijzigingen moeten via een externe MIDI-controller of een andere DX-synthesizer worden gedaan.
3. Gebruik: Het is bedoeld als een uitbreidingsmodule voor bestaande MIDI-opstellingen, waardoor het meer geschikt is voor studiogebruik of als aanvulling op een bestaand MIDI-toetsenbord.
4. Interface: Beperkte fysieke bedieningselementen, afhankelijk van externe apparatuur voor volledige functionaliteit.
5. Polyfonie: Ook de TX7 biedt 16-stemmige polyfonie, vergelijkbaar met de DX7.
6. Uitgangen: Heeft ook MIDI-aansluitingen, maar minder uitgebreide uitgangen in vergelijking met de DX7.

In het kort, de DX7 is een complete standalone synthesizer met een ingebouwd toetsenbord en uitgebreide bedieningsmogelijkheden, ideaal voor live en studio gebruik. De TX7 daarentegen is een desktopmodule zonder toetsenbord, bedoeld als uitbreiding op een MIDI-opstelling, en vereist een externe controller of midikeyboard voor volledige functionaliteit.

Welke moderne synthesizers treden in de voetsporen van de DX7?

De Yamaha DX7 is een legendarische synthesizer die gebruik maakt van FM-synthese. Moderne synthesizers die als opvolgers van de DX7 kunnen worden beschouwd, bieden geavanceerde FM-synthese, verbeterde gebruiksvriendelijkheid en bredere mogelijkheden. Hier zijn enkele van de meest opvallende moderne synthesizers die in de voetsporen van de DX7 treden:

1. Yamaha Montage (en Montage M)

• FM-X Synthese: Montage bevat een krachtige FM-X engine die FM-synthese naar een nieuw niveau tilt met tot 8 operatoren en complexe modulatiemogelijkheden.
• Gebruikersinterface: Een touchscreen en uitgebreide knoppen maken het eenvoudig om geluiden te bewerken en te creëren.
• Meer Informatie: De Montage combineert zowel FM-X als AWM2-synthese, wat een breed scala aan geluiden en texturen mogelijk maakt.

2. Yamaha MODX

• FM-X Synthese: Net als de Montage heeft de MODX een FM-X synthese-engine met 8 operatoren.
• Betaalbaarder: Het biedt veel van dezelfde functies als de Montage, maar tegen een lagere prijs, waardoor het toegankelijker is voor een breder publiek.
• Meer Informatie: De MODX is licht en draagbaar, waardoor het ideaal is voor zowel studio- als livegebruik.

3. Korg Opsix

• Opvolger van FM: De Opsix is een moderne interpretatie van FM-synthese met een gebruiksvriendelijke interface.
• 6 Operatoren: Net als de DX7, maar met meer flexibiliteit en intuïtieve bedieningselementen.
• Meer Informatie: Het heeft een uniek ontwerp dat FM-synthese eenvoudig en toegankelijk maakt, met uitgebreide modulatiemogelijkheden.

4. Elektron Digitone

• FM-Synthese: Bevat een gebruiksvriendelijke FM-synthese-engine.
• Sequencer: Ingebouwde sequencer die diepgaande bewerkingsmogelijkheden biedt.
• Meer Informatie: Digitone combineert FM-synthese met subtractieve synthesemogelijkheden, waardoor het een veelzijdig instrument is voor moderne muziekproductie.

5. Native Instruments FM8 (Software)

• Geavanceerde FM-Synthese: Een softwarematige synthesizer die geavanceerde FM-synthese biedt met een intuïtieve interface.
• Compatibiliteit: Werkt als VST/AU-plugin, waardoor het gemakkelijk integreert met DAWs.
• Meer Informatie: FM8 bouwt voort op de klassieke FM-synthese en voegt een breed scala aan nieuwe functies en geluiden toe.

Deze moderne synthesizers bouwen voort op het erfgoed van de Yamaha DX7 door geavanceerde FM-synthese te bieden, gecombineerd met moderne bedieningsmogelijkheden en bredere geluidspaletten. Ze bieden muzikanten en producers de mogelijkheid om rijke, complexe geluiden te creëren met meer gemak en flexibiliteit dan ooit tevoren.

Natuurlijk zijn de mogelijkheden tegenwoordig bijna onbeperkt en zou je deze lijst nog wel wat aan kunnen vullen, vooral wanneer het gaat over software synthesizers en virtuele instrumenten.

Heb je het artikel over de Yamaha Montage al gezien?

In dat artikel leer je niet alleen meer over de Montage maar hoor je ook de Virtuele Montage die ik laat horen via Kontrol en SYNTHAGE. De moeite waard om even te bekijken. 

>> Bekijk het artikel incl. video over de Montage hier

Persoonlijke noot

In m'n jeugd had ik niet voldoende geld om een Yamaha DX7 te kopen, het werd toen een kleiner broertje namelijk de DX27. Toch heb ik op latere leeftijd verschillende DX7's gehad waaronder ook de FD versie 2. Wanneer je een DX7 tweedehands koopt moet je goed opletten naar de staat van de synthesizer. Sommigen zijn jaren meegesleurd het podium op en anderen hebben jaren op zolder gestaan en zaten dik onder het stof voordat ze weer daglicht zagen. Neem er dus rustig de tijd voor om op zoek te gaan naar een goed en mooi exemplaar waarbij even een halfuurtje spelen belangrijk is om alles goed te testen.

Wanneer je de versie 1 koopt kunnen de klanken anders klinken dan van de moderne synthesizers die je nu gewend bent. Een effect apparaat met Chorus en Reverb doet echter wonderen.

PS: De TX7 heb ik ook in m'n bezit gehad maar dat was voor mij een drama en vond ik een onding om mee te werken. Misschien heb jij er betere ervaringen mee en kun je de lezer er meer over vertellen. Doe dat dan onderaan in het reactieveld.

Conclusie

De Yamaha DX7 Synthesizer heeft een blijvende impact gehad op de wereld van elektronische muziek en muziekproductie. Met zijn revolutionaire FM-synthese, veelzijdige geluiden en uitgebreide MIDI-implementatie heeft de DX7 de manier waarop muzikanten en producenten muziek maken en de klanken die ze gebruiken, voorgoed veranderd. Hoewel de DX7 misschien het meest bekend is om zijn iconische jaren '80 geluiden, blijft het instrument relevant en invloedrijk in de moderne muziekproductie, met vele hedendaagse artiesten en producenten die de unieke klanken van de DX7 nog steeds omarmen, gebruiken en bewerken. Kijk maar eens op Youtube, daar is een scala aan video's over de DX7 te vinden.