Welke synthesizer past bij jou? Kies de beste met deze tips!

Muziekbundel
06 januari 2025

Synthesizers zijn muziekinstrumenten waarvan je de klanken niet alleen kunt gebruiken om mee te spelen, maar ook nauwkeurig kunt aanpassen of zelfs helemaal creëren. Dat is een belangrijk verschil met keyboards, die meer gericht zijn op kant-en-klare geluiden en automatische begeleidingen. De synthesizer bestaat trouwens al langer dan veel mensen denken. De eerste commercieel geproduceerde synth (de kostbare Hammond Novachord) stamt uit 1939! Intussen is er een hoop veranderd en zijn deze apparaten er in alle soorten en maten. In onderstaande artikel beschrijven we onder andere diverse 'synthesemethodes', zodat het hopelijk makkelijker wordt om een keus te maken. Maar laat ik beginnen met een persoonlijke muzieknoot.


Persoonlijke muzieknoot

Al sindfs m'n jeugd ben ik in de weer met toetsen en synthesizers, m'n eerste synthesizer was een ARP-Omni om vervolgens een vrachtwagen vol met verschillende modellen te hebben versleten sinds die tijd. Synthesizers zijn erg persoonlijk en dat zie je ook terug in de vele modellen die er zijn. Er is niet één synthesizer die alles heeft, en dat is misschien ook maar goed ook. Met de Korg Oasis hebben ze een poging gedaan om een multifunctioneel instrument te maken, maar de populariteit van dat instrument is ergens op een laag niveau blijven steken.

Synthesizers hebben allemaal hun eigen voor- en nadelen, maar ook karakters. Hiervoor geldt ook dat er geen één synthesizer hetzelfde klinkt. Wanneer je overweegt je eerste synthesizer te kopen besef dan goed dat het daar waarschijnlijk niet bij blijft. Het is verslavend en de drang naar meer en groter begint langzaam binnen te komen. Er is tegenwoordig zoveel dat je als beginner door de bomen het bos niet meer ziet. Daarom heb ik ook een artikel gemaakt over de verschillende soorten synthesizer's. Hierin leg ik alle verschillende modellen met bijbehorende muziekstijlen uit, en daarbij ook nog wat voorbeelden van verschillende modellen die je zou kunnen overwegen te kopen.

Vaak geef ik aan dat het verstandig is om eerst het gebruik van je synthesizer vast te stellen. Waar wil je de synth voor gebruiken? Live, studio of misschien beiden, daarnaast is het voor iedereen verschillend want ben je beginner, liefhebber of professional, dan geeft dat toch een ander inzicht. Soms heb je ook al een synthesizer (of meerdere) en ben je op zoek naar uitbreiding. Dat is het leuke, iedereen staat op een verschillend punt in z'n muzikale carrière. Het hoeft overigens niet eens een carrière te zijn, er zijn ook enorm veel liefhebbers en hobbyisten die met synthesizers in de weer zijn.


Waarom zou ik een synthesizer kopen?


Een synthesizer is een grote bron van klanken die je bijvoorbeeld kunt gebruiken om complete tracks mee te creëren. Je kunt er eigenhandig bassen mee maken en klanken om akkoorden te vormen, maar ook strakke leads en geluidseffecten. Vergeleken met keyboards hebben synthesizers veel meer mogelijkheden om zelf klanken te maken en aan te passen. In de regel klinken synthesizers dan ook mooier (lees vetter) en zijn ze beter voorbereid op studiowerk. Automatische begeleidingen zul je er niet in aantreffen. Zo'n arrangement maken producers liever zelf handmatig. Vrijwel iedere muziekstudio heeft wel een paar synthesizers staan. En ook bij bands zijn ze populair, omdat ze handzaam zijn en je er precies de klank mee kunt maken die past bij jouw 'sound'. Hoe meer verschillende synthesizers je hebt, hoe meer klanken je kunt maken.

Het is overigens wel even goed om te vermelden dat je op het plaatje hierboven een Nord Stage ziet wat onder de noemer stagepiano valt, echter zijn er steeds meer stage piano's die ook synthesizerfuncties hebben. De Nord Stage is er hier één van.


Wat is belangrijk bij een synthesizer en waar moet ik op letten?


Wordt het je eerste synthesizer en wil je hem gebruiken om (bijvoorbeeld met DAW-software) tracks mee te produceren? Dan kun je het beste een uitgebreid product kiezen. Je hebt namelijk altijd een bepaald aantal klanken nodig voor een productie. Daarnaast heb je een bepaalde polyfonie nodig (meerstemmigheid), multitimbraliteit (verschillende klanken tegelijkertijd, bijvoorbeeld strijkers én piano én blazers), samen met een aantal ingebouwde effecten, zoals reverb en chorus. Je eerste synthesizer kan dus het beste een heel complete synthesizer zijn. De meer gespecialiseerde synthesizers komen later wel! Hieronder vind je een aantal voorbeelden van complete synthesizers die ook terug te vinden zijn op Muziekbundel.nl

Denk eraan dat deze lijst nog lang niet compleet is.

 

Waarom een fysieke synthesizer? Er is zoveel sofware op de markt


Dit is een berucht onderwerp op platforms. In veel gevallen gaat de discussie niet om de klank. Dat is niet zo gek, want moderne synths zijn tegenwoordig zélf al computers, maar dan in de vorm van een synthesizer. Wat zijn dan de voordelen? Het kan om te beginnen heel prettig zijn om echte knoppen onder je vingers te hebben. Ook ben je met een fysieke synthesizer niet afhankelijk van een computer. Je kan ermee rondtoeren zonder dat je ooit een laptop nodig hebt. En natuurlijk ziet het er indrukwekkend uit...

Dus een fysieke synthesizer heeft geen klank-voordelen? Nou, er is wel een uitzondering: de echte analoge synthesizer. Die analoge 'oscillatoren' kunnen dingen die digitale oscillatoren niet kunnen. Maar dit is alleen van toepassing op extreme situaties. Niet heel interessant voor de meeste mensen dus.

Daarnaast geeft een fysieke synthesizer je een bepaald gevoel, de touch, de knoppen en sliders gecombineerd met de uitstraling en het geluid. Mijn ervaring met computers is dat er telkens weer nieuwe opdates van programma's en virtuele synthesizers komen. Continu (vaak jaarlijks) investeren in nog meer virtuele sounds. Ook dat werkt verslavend want velen willen toch de nieuwe geluidsbanken en effecten bezitten. Je creditcard is dan zo gepakt en voor je het weet heb je er een bak aan geluiden bij waar je vaak maar een paar van gebruikt.

Natuurlijk zijn er tegenwoordig ook veel updates en softwarematige uitbereidingen voor fysieke synthesizers te krijgen. Maar dat geeft mijzelf in ieder geval een ander gevoel. Met software is dat toch anders dan met een échte synthesizer vol met knoppen en sliders. Het is maar net wat je prefereert, de idelale setup is vaak een combinatie van deze twee. 

Met computers is het altijd wat, ook al is dat tegenwoordig een stuk beter geworden. Geen geluid, het verkeerde kanaal of geen MIDI-input die ontvangt zijn veel voorkomende problemen. Meestal na het opstarten is dat weer verholpen, maar met een fysieke synthesizer komt dit maar zelden voor. Daarnaast zitten de verschillende muzieksoftware-pakketten zo vol met sounds en mogelijkheden dat je er duizelig van wordt. Toegang tot duizenden geluiden is een dagtaak om ze allemaal te beluisteren,. laat staan ook echt gebruiken. Er is gewoon teveel dus pas ermee op om alles maar aan te schaffen want het kost niet alleen veel geld, maar neemt ook nogeens veel ruimte op je schijf in bezit.  


Is het bewerken van klanken moeilijk?


Ja en nee. Wie net komt kijken, wordt gebombardeerd met onbekende termen. En in het begin is het niet makkelijk om een klank zó te verwoorden dat je er met een synthesizer iets mee kunt. Een synthesizer kan nu eenmaal niets met een menselijke beschrijving als 'een lieve klank met fladderende hartjes'. (Behalve SynthGPT - maar daar komen we in een ander artikel op terug). Je zult echt moeten gaan herkennen hoe een bestaande klank zich gedraagt en dit verwoorden met de technische termen die bij de synthesizer horen. 

Het voordeel is dat je bij synthesizers gewoon alles kunt uitproberen, vooral bij de modellen die veel (draai)knoppen en schuiven hebben. Zo leer je snel genoeg welke controller welk effect heeft. Het is een kwestie van doen en volhouden! Vergeet overigens niet dat de uitgebreidere digitale synthesizers al een hoop kant-en-klare klanken aan boord hebben, zodat je goed op weg geholpen wordt.

Veel mensen muzikanten maken het liefst gebruik van kant en klare geluiden die als presets zijn opgeslagen om snel op te kunnen roepen. Maar als je het geluid een beetje bij kunt sturen om te veranderen zodat deze helemaal naar wens is kost even wat moeite. Volvolgens kun je deze vaak weer als user opslaan zodat je die op kunt roepen wanneer jij dat wilt.


Module, klavier desktop, of een modulair component?


Heb je nog helemaal niets? Dan is een synthesizer inclusief klavier wel zo praktisch. Heb je al een klavier, dan kun je hiermee een synthesizer-module aansturen via (DIN-)MIDI. Een 19 inch rackmodule was in de jaren 90 heel populair, maar momenteel zie je die nog maar zelden. Tegenwoordig zijn de modules verpakt als desktopmodel. Hierop is dan meer ruimte voor controllers.

Natuurlijk zijn er nog studio's met complete rekken aan 19 inch soundsmodules, maar die tijd lijkt een beetje achterhaald. Zo zijn er ook al virtuele soundmodules die de échte apparaten vervangen. Denk bijvoorbeeld aan de JV-1080 die tegenwoordig in de Roland Cloud is te vinden. Desktopmodules zijn nog steeds redelijk populair waarbij je zou kunnen denken aan:

Ook de Access Virus Ti2 is een desktopmodule die overigens via een 19 inch frame/omhulsel om is te toveren naar een rackmodule.

Een modulair component is een onderdeel van een modulair systeem. In feite is een modulair systeem een synthesizer waarvan je de gehele 'klankarchitectuur' naar wens kunt aanpassen met patchkabels. Dit is een specialistisch karweitje en er zit een serieus kostenplaatje aan vast. Beginners zullen er dan ook nauwelijks warm of koud van worden. Wel is het indrukwekkend om te zien, een muur vol knopjes!

TIP: Koop als eerste synthesizer een redelijk compleet model inclusief toetsen. Hiermee voorkom je dat frustratie de boventoon gaat voeren. Gewoon de synthesizer aanzetten en spelen maar om vervolgens steeds dieper in je instrument te duiken. YouTube is daarvoor de beste bron. Daar vind je van elk instrument wel een filmpje waarin het instrument wordt uitgelegd. Ook hoor je er vaak (alle) geluiden van het instrument wat op je verlanglijstje staat. Overigens plaatsen wij in de meeste gevallen naast de gebruikerservaringen ook de bijbehorende video. Dus kom hier regelmatig terug voor het laatste nieuws en updates van verschillende modellen. Tot slot nog enkele begrippen in de wereld van synthesizers.


Wat is substractieve synthese?

Bij deze vorm begin je met een complexe klank (zaagtand, ruis, blokgolf, samples). Daarna haal je door middel van filters bepaalde frequenties van deze klank weg of benadruk je deze juist. Dit is veruit de makkelijkste synthesevorm om te leren. Het aantal parameters is niet zo heel groot en iedere parameter is heel duidelijk in wat hij doet. Omdat het grootste deel van de synthesizers subtractief is, heb je bovendien veel keuze. De meeste klanken in bijvoorbeeld het EDM-genre hebben hun roots in de subtractieve synthese.


Wat is sample-synthese?

Dit is een veelvoorkomende synthesemethode. In het geheugen zitten onder andere opnames van echte instrumenten die je kunt bewerken. Als je naast synthetische klanken vooral akoestische klanken zoekt (zoals piano, drums, houtblazers, koperblazers) dan is dit de aangewezen techniek. In feite is dit de methode waar je zelf het minste aan hoeft te doen, omdat de 'kern-klank' al redelijk kant-en-klaar is. Dit is ook meteen een nadeel. De fabrikant neemt aan dat niet veel mensen zelf klanken gaan maken met sample-synths. Meestal is het aantal controllers (draaiknoppen, schuifknoppen etc.) dan ook niet erg groot. In het algemeen zijn sample-based synthesizers populaire keuzes voor popmuziek en mediamuziek.


Wat is FM-synthese?

FM-synthese is zeer snelle vibrato. Zó snel dat je het niet meer ervaart als vibrato, maar als een verandering in klankkleur. Door met de snelheid en de intensiteit van dat 'vibrato' te spelen, kun je heel veel verschillende klanken maken. Bovendien gedragen die klanken zich erg 'muzikaal'. Het nadeel is dat er enorm veel parameters zijn. In de jaren 80, toen de populaire Yamaha DX7 FM-synthesizer uitkwam, verkeken veel mensen zich op deze complexiteit. Toegegeven, het was ook niet fijn om honderden parameters aan te passen door middel van 'membraanknopjes' en een tweeregelig alfanumeriek display. Toch duikt FM-synthese nog regelmatig op bij eigentijdse synthesizers. Ook veel sample-synths bieden samples van FM-klanken aan. Geschikt voor alle genres!


Wat zijn workstations?

Het zijn uitgebreide synthesizers met een vorm van sequencing aan boord. Anders gezegd: met een normale synthesizer zou je de computer (of een losse sequencer) gebruiken om een stuk muziek in elkaar te zetten, maar bij een synthesizer-workstation doe je alles in één en hetzelfde apparaat. Je moet workstations trouwens niet verwarren met workstation-keyboards (ook wel arranger-keyboards genoemd), want keyboards zijn meer gericht op kant-en-klare automatische begeleidingen in allerlei muziekstijlen. Bovendien hebben keyboards meestal ingebouwde luidsprekers aan boord en synthesizers niet, uitzonderingen zoals de Roland Xm daargelaten.


Eindconclusie


Een synthesizer is een veelzijdig instrument dat je muziek tot leven brengt, ongeacht je ervaring of doelen. Of je nu een beginner bent die zijn eerste stappen zet in geluidscreatie of een professional die op zoek is naar het perfecte instrument voor studio of liveoptredens, er is altijd een synthesizer die bij je past.

Synthesizers bieden een onbegrensde wereld aan klanken, van rijke analoge warmte tot futuristische digitale precisie. Het kiezen van de juiste synthesizer hangt af van jouw behoeften: wil je iets eenvoudigs voor thuisgebruik of een geavanceerd model voor complexe producties? Denk goed na over aspecten zoals polyfonie, synthesevorm en fysieke bedieningselementen.

Bedenk ook dat het pad van een synthesizerliefhebber verslavend kan zijn: vaak blijft het niet bij één model. Het mooie is dat iedere synthesizer uniek is in zijn klank en mogelijkheden, waardoor je steeds iets nieuws ontdekt.

Gebruik dit artikel en de voorbeelden als startpunt om jouw ideale synthesizer te vinden. Experimenteer, luister en ontdek welke synthesizer jouw creativiteit het beste ondersteunt. En vergeet niet dat Muziekbundel.nl altijd een bron is voor advies, gebruikerservaringen en inspiratie!

Tip: Begin met een compleet model dat je zowel inspireert als uitdaagt. Vanuit daar kun je jouw setup uitbreiden en verfijnen naarmate je groeit in je muzikale reis. Veel succes en vooral veel plezier!


Misschien ook interessant